Author: Tatiana Iwaszko

Zanim przystąpimy do konstruowania modelu normatywnego dla tych instytucji, trzeba zauważyć, że — w odróżnieniu od teatrów operowych—  interesujące nas zależności są nieco słabsze. Tylko niektóre z wykorzysty­wanych dalej współczynników są wyższe niż 0,9, a część z nich mieści się w przedziale 0,7—0,8. Obniża to niewątpliwie wartość poznawczą modelu normatywnego.Analizę materiału rozpocznę od pytania: czy słusznie postąpiono, li­kwidując teatr muzyczny w Słupsku i czy w ogóle należało go tam lokalizować? W 1978 r. w teatrze…

Przyjrzyjmy się teraz danym dotyczącym teatru muzycznego w Gdyni. W 1978 r. teatr ten dysponował salą o 428 miejscach. W 1983 r. korzystał z nowej sali — liczącej 721 miejsc, a ponadto dysponował salą kameralną. Powstaje pytanie: czy w Gdyni potrzebny jest tak duży teatr muzyczny i czy decyzja o jego rozbudowie była słuszna? W 1983 r. odbyło się w tym teatrze 221 przedstawień, z tego 170 na dużej sali, a 51 — na małej. W…

Wzrosła liczba miejsc udostępnionych na mieszkańca (z 0,394 do 0,510) oraz liczba widzów na mieszkańca (z 0,350 do 0,425). Wzrosła liczba widzów przypada­jących na jedno przedstawienie (z 381 do 600). Zmniejszyła się liczba widzów przypadających na jedno miejsce (ze 185 do 142) oraz liczba widzów na jedno miejsce udostępnione (z 0,890 do 0,832). Można zatem twierdzić, że w wyniku realizacji tej inwestycji poprawił się dostęp do teatru oraz zwię­kszyła się intensywność korzystania z tej instytucji. Pogorszyły…

Można zatem domniemywać, że nowy teatr w większym stopniu służy wszystkim mieszkańcom Trójmiasta. Z przeprowadzonych szacunków wynika, że gdyby nie zmieniła się rola tego teatru w życiu całego Trójmiasta, to w 1983 r. zgromadziłby on ok.88,5   tys. widzów. W rzeczywistości było 102 tys. osób. Można więc założyć, że dzięki wybudowaniu nowego obiektu, zwiększeniu liczby miejsc udostę­pnionych, a także większej atrakcyjności oferty artystycznej teatr zyskał dodatkowo ok. 13,5 tys. widzów, co stanowi ok. 15% widzów z 1983…

Ponieważ wynagrodzenia aktorów skła­dają się z płac zasadniczych oraz wynagrodzeń za przedstawienie ponad normę, można twierdzić, że nie organizując owych 116 przedstawień (286—170 = 116), dyrekcja teatru zaoszczędziła na funduszu płac, ale aktorzy stracili możliwość uzyskania dodatkowych dochodów.Jak wynika z tych rozważań, decyzja o zwiększeniu liczby miejsc w teatrze muzycznym w Gdyni była co najmniej dyskusyjna. Ekonomiczną ocenę decyzji można byłoby przeprowadzić wówczas, gdyby możliwe było oszacowanie kosztów związanych z wybudowaniem i utrzymaniem dodatkowych miejsc…

Powstaje w związku z tym pytanie: jak duże obiekty należałoby w nich wybudować? By oszacować te wielkości posłużmy się równaniami regresji opisującymi zależność pomiędzy liczbą mieszkańców miasta-siedziby (xQ) a liczbą miejsc udostępnionych (x5).Różnice między analizowanymi latami są niewielkie. Jak określić liczbę miejsc w teatrach? Z analizy korelacyjnej wynika, że liczba przedstawień w teatrach muzycznych nie pozostaje w żadnym związku z liczbą mieszkań­ców. Współczynnik korelacji dla liczby miejsc i liczby mieszkańców wyno­sił w 1978 r. 0,742,…

Warto więc rozważyć, czy w interesujących nas mias­tach można wybudować teatr najmniejszy z możliwych, tzn. na 425 miejsc, czyli takiej wielkości jak najmniejszy z istniejących teatrów.  Z porównania przytoczonych danych wynika, że w przypadku Katowic i Bydgoszczy liczba potrzebnych przedstawień nie jest większa niż w mias­tach, w których zorganizowano ich najwięcej. Można zatem wybudować teatry liczące ok. 400 miejsc. W Gdańsku liczba ta jest większa od liczby przedstawień w miastach, które miały ich najwięcej. Nie…

Ponieważ w przypadku wybudowania małego teatru zwiększy się liczba przedstawień, poprawi się także spodziewane wykorzystanie miejsc. Postawmy tu jeszcze jedno pytanie: gdzie przebiega dolna granica dla tego rodzaju teatrów? Podobnie jak w przypadku teatrów operowych, punktem wyjścia rozważań może być najmniejsza liczba widzów, dla której warto organizować taki teatr, oraz najmniejsza liczba miejsc udostępnio­nych, przy której celowe jest utrzymywanie stałej sceny. Na tej podstawie ustaliłem pięć teoretycznie możliwych dolnych granic.Okazuje się, że wielkość miejscowości w niewielkim…

Wynika z niej bowiem, że barierą w organizowaniu nowych instytucji jest nie tyle wielkość potencjalnej wi­downi, lecz przede wszystkim możliwości kompletowania zespołów artysty­cznych. Innymi słowy, jeśli dobry teatr muzyczny zostanie zlokalizowany nawet w mieście liczącym 100 tys. mieszkańców, to odwiedzi go niewiele mniej osób, niż teatr zlokalizowany w mieście liczącym 150 czy 200 tys. mieszkańców. Do podobnych wniosków prowadzą dane dla 1978 i 1983 r. Jest sprawą oczywistą, że nie można zorganizować teatrów muzycznych w miastach…

Wydaje się zatem, że ostatnia z dolnych granic w spo­sób najbardziej prawidłowy pokazuje realne zapotrzebowanie na ten ro­dzaj instytucji. Jeżeli więc dolną granicę ustalimy na poziomie 250 tys. mieszkańców, to oznacza, że oprócz Gdańska, Katowic, Bydgoszczy, do grona miast, które mogą ubiegać się o utworzenie takiego teatru, trzeba zaliczyć Sosnowiec, a w niedalekiej przyszłości także Częstochowę, Biały­stok i Bytom. Popatrzmy teraz, jak w świetle przedstawionych analiz prezentuje się sieć teatrów operetkowych w miastach, będących ich siedzibą….