WARUNEK REPRODUKCJI ROZSZERZONEJ

Warunkiem reprodukcji rozsze­rzonej jest podział wartości dodatkowej na dwie części: na część przeznaczo­ną na konsumpcję właściciela kapitału, tzn. wydatkowaną jak dochód, oraz na część kapitalizowaną, tzn. wydatkowaną na powiększenie kapitału zmiennego lub stałego — zakup dodatkowej siły roboczej oraz dodatko­wych środków produkcji (trwałych lub obrotowych). Kapitalizowaną część wartości dodatkowej można określić jako fundusz akumulacji. Definiując ten fundusz, J.I. Krasnokutskaja pisze, że jest to „ta część produktu do­datkowego, którą przeznacza się na rozszerzenie produkcji […] jedna część tego funduszu (środki produkcji) powinna być zużywana produkcyjnie w procesie produkcji materialnej, a druga (przedmioty spożycia indywidual­nego) _ indywidualnie przez ludzi pracy uczestniczących w tej produkcji”.Ten fragment teorii reprodukcji rozszerzonej zasługuje — moim zda­niem _ na wnikliwą uwagę. Ma on bowiem bezpośrednie odniesienie do jednej z fundamentalnych tez ekonomii politycznej socjalizmu, która głosi, że w krótkim okresie istnieje sprzeczność między konsumpcją a produkcją, że warunkiem reprodukcji rozszerzonej jest ograniczanie konsumpcji w krótkim okresie.