STRUKTURA A DYNAMIKA DOCHODU

Próbom przenoszenia schematów reprodukcji Marksa na grunt gospodarki socjalistycznej towarzyszą znane trudności. W takiej gospodarce trudno jest wytyczyć precyzyjną granicę pomiędzy kapitałem zmiennym v a war­tością dodatkową m. Wyodrębnia się natomiast kapitał trwały c, i kapitał o- brotowy c₀. Nie wchodząc bliżej w tę szczegółową kwestię, można —jak są­dzę — stwierdzić, iż zaakceptowanego przez M. Kaleckiego podziału docho­du narodowego na składniki będące środkiem do jego zwiększania (inwe­stycje i przyrost środków obrotowych) oraz na składniki będące celem jego wytwarzania (spożycie indywidualne i zbiorowe oraz inwestycje nieproudkcyj- ne) nie można wyprowadzić ze schematu reprodukcji rozszerzonej Marksa. Co bardziej istotne, akceptując taki podział, M. Kalecki wyłącza poza obręb akumulacji środki niezbędne do zaangażowania dodatkowej siły roboczej. Tym samym zanika wymóg proporcjonalności podziału akumulowanych środków.