POWSTAJĄCE PYTANIE

Powstaje w tym miejscu pytanie: dlaczego pojawia się nadprodukcja kapitału trwałego lub obrotowego, a w konsekwencji nadprodukcja to­warów? Wydawać by się mogło, że sytuacja taka nie może powstać w gos­podarce nastawionej na przyspieszanie reprodukcji rozszerzonej. Zdaniem Marksa, w tym właśnie dążeniu do przyspieszania reprodukcji kryje się swego rodzaju pułapka, w którą mogą wpadać właściciele i dysponenci ka­pitału. Nadprodukcja kapitału oznacza bowiem „nadprodukcję mas war­tości, które przeznaczone są do wytwarzania wartości dodatkowej (albo też—jeśli rozpatrywać kapitał pod kątem widzenia jego treści material­nej — nadprodukcję towarów, które przeznacza się do reprodukcji), czyli reprodukcję w zbyt wielkiej skali, co równa się nadprodukcji w ogóle.